Καινούργια σενάρια μειώσεων μέσα από την περικοπή ή ακόμη και την κατάργηση της νέας προσωπικής διαφοράς από το υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Οι χαλεποί καιροί στην Ελλάδα σε επίπεδο τόσο κοινωνίας και οικονομίας όσο και δημοκρατίας φέρνουν νέα δεινά. Ετσι, την ίδια ώρα που η επιτροπή Πισσαρίδη «ονειρεύεται» ανάπτυξη μέσα από τον σφαγιασμό της μικρής και μεσαίας τάξης, στο υπουργείο Εργασίας επεξεργάζονται σενάρια μείωσης των συντάξεων μέσα από την περικοπή ή ακόμη και την κατάργηση της νέας προσωπικής διαφοράς που θεσμοθέτησε ο νόμος Βρούτση (4670/2020).
Στην πραγματικότητα και ενόψει του νέου μνημονίου που έρχεται ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης έχει ξεθάψει τις αλήστου μνήμης απόψεις του προσφάτως συνταξιοδοτηθέντα Πολ Τόμσεν για την ελληνική οικονομία και ετοιμάζεται να στήσει εκ νέου το κρεβάτι του Προκρούστη…
Εντυπωσιακή ταύτιση
Είναι δεδομένο ότι η ρητορική της κυβέρνησης Μητσοτάκη αλλά και των «ειδικών» που απαρτίζουν την περιλάλητη επιτροπή Πισσαρίδη παρουσιάζει εντυπωσιακή ταύτιση με όσα προσπαθούσε να περάσει ο Π. Τόμσεν, που τις πρώτες εποχές της μνημονιακής περιόδου και συγκεκριμένα μέχρι το 2013 υποστήριζε ότι:
• Η Ελλάδα κατά μέσο όρο καταβάλλει ονομαστικές δημόσιες συντάξεις παρόμοιες με αυτές της Γερμανίας παρά το γεγονός ότι έχει πολύ χαμηλότερη παραγωγικότητα. Αυτό το καταφέρνει μόνο με δημοσιονομικές μεταβιβάσεις στο σύστημα που είναι τετραπλάσιες από εκείνες του μέσου όρου της ευρωζώνης.
• Σύμφωνα με τα δεδομένα, οι συντάξεις είναι σχεδόν ταυτόσημες σε ονομαστικούς όρους (€1.287 στη Γερμανία και €1.152 στην Ελλάδα). Ομως για να λάβουν υπόψη οι εμπειρογνώμονες τα σχετικά εισοδήματα κατά την αξιολόγηση των συνταξιοδοτικών προγραμμάτων πρώτα θα κοιτάξουν την αναλογία της μέσης πρώτης σύνταξης προς τον μέσο μισθό κατά τη συνταξιοδότηση (μεικτός δείκτης αντικατάστασης). Αυτή η αναλογία είναι 81% στην Ελλάδα, σχεδόν στα διπλάσια επίπεδα απ’ ό,τι στη Γερμανία (43%), γεγονός που φανερώνει ένα πολύ γενναιόδωρο συνταξιοδοτικό σύστημα. • Ενώ οι στοχευμένες κοινωνικές πληρωμές είναι όντως υψηλότερες σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ένα από τα κύρια σημεία ήταν ότι η Ελλάδα χρειάζεται απεγνωσμένα να αναδιαρθρώσει τα δημόσια οικονομικά της για να μπορέσει να ενισχύσει τις δαπάνες στις πληρωμές αυτού του είδους. Οι γενναιόδωρες φορολογικές απαλλαγές και οι υψηλές συνταξιοδοτικές δαπάνες υπονομεύουν τον προϋπολογισμό και εμποδίζουν την εισαγωγή καλά στοχευμένων κοινωνικών παροχών, ιδιαίτερα για τις κοινωνικές ομάδες που είναι οι πλέον ευπαθείς και έχουν επηρεαστεί περισσότερο αρνητικά από την οικονομική κρίση. Ο ισχυρισμός ότι οι υψηλές συνταξιοδοτικές παροχές στην Ελλάδα είναι κατά κάποιον τρόπο δικαιολογημένες επειδή οι στοχευμένες κοινωνικές παροχές είναι τόσο χαμηλές χάνει εντελώς το νόημα: οι στοχευμένες παροχές είναι ανεπαρκείς επειδή ακριβώς οι συνταξιοδοτικές παροχές διατηρούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Οι σωρευτικές μειώσεις
Αυτά λοιπόν μας έλεγε ο πολύς Τόμσεν και υπό τις εντολές του οι «ναι σε όλα» προχώρησαν (με πρωτεργάτη τον νυν υπουργό Εργασίας Γ. Βρούτση) σε εκτεταμένες περικοπές των συντάξεων, οι οποίες βέβαια συνεχίστηκαν και επί συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Σωρευτικά λοιπόν στις συντάξεις από το 2010 μέχρι σήμερα έχουν επιβληθεί 23 περικοπές, με τις απώλειες να ξεπερνούν τα 80 δισ. ευρώ, ενώ πολλοί συνταξιούχοι έχουν δει το εισόδημά τους να μειώνεται περισσότερο από 50%.
Μέχρι το 2015 οι συντάξεις ΙΚΑ των 700 ευρώ (τιμές 2010) έχουν υποστεί μειώσεις της τάξης του 19,9%. Ακόμη μεγαλύτερη είναι η… προσαρμογή στις συντάξεις των 1.500 ευρώ, καθώς οι σωρευτικές μειώσεις ανήλθαν στο 32%, ενώ η μείωση εκτινάσσεται στο 47% στην περίπτωση υψηλών συντάξεων στο ΙΚΑ της τάξης των 3.000 ευρώ. Αντίστοιχα, στο δημόσιο οι συντάξεις των 1.250 ευρώ έχουν υποστεί σωρευτικά μειώσεις της τάξης του 22,5%. Η μείωση ανέρχεται στο 34,1% στην περίπτωση παροχών 1.875 ευρώ, ενώ ξεπερνά το 50% στις πολύ υψηλές συντάξεις των 3.750 ευρώ, για τις οποίες βέβαια έχουν καταβληθεί αντίστοιχα πολύ υψηλές εισφορές για πολλά χρόνια. Οσο για τις συντάξεις του ΟΓΑ, οι οποίες κόντρα στο κλίμα της εποχής αυξήθηκαν το 2010, μειώθηκαν με την κατάργηση της 13ης και 14ης σύνταξης. Σωρευτικά οι μειώσεις στις πολύ χαμηλές συντάξεις των αγροτών αγγίζουν το 8,4%.
Ολα αυτά καταγράφονται… Οπως προκύπτει δε από το σύστημα καταγραφής των συντάξεων Ηλιος, τον Ιούλιο του 2020 το μέσο μηνιαίο εισόδημα των 2.491.407 συνταξιούχων ανέρχεται σε μόλις 728,72 ευρώ, όταν το 2013 κι ενώ είχαν επιβληθεί πολλές από τις περικοπές σε συντάξιμους μισθούς κύριων και επικουρικών συντάξεων αλλά και στα επιδόματα (Χριστουγέννων, Πάσχα και επίδομα αδείας) ο μέσος συντάξιμος μισθός σύμφωνα με τον Π. Τόμσεν ήταν 1.152 ευρώ! Κατά μέσο όρο δηλαδή στα μνημονιακά χρόνια ο κάθε συνταξιούχος απώλεσε 423,28 ευρώ.
Στον τόπο του εγκλήματος
Με δεδομένο ότι είναι παγκοίνως γνωστό ότι το σύνολο των εισοδημάτων των συνταξιούχων κατευθύνεται στην άμεση κατανάλωση, εύλογα προκύπτει το έγκλημα που συντελέστηκε στην ελληνική πραγματική οικονομία με τις επιλογές στα μνημόνια 1 (ΠΑΣΟΚ), 2 (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, ΔΗΜΑΡ) και 3 (ΣΥΡΙΖΑ, ΑΝΕΛ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποτάμι). Τώρα είμαστε μπροστά σε μια νέα μείωση μέσω της προσωπικής διαφοράς, που τώρα επανυπολογίζεται με βάση τα νέα δεδομένα που εισήγαγε ο νόμος Βρούτση τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους (ν. 4670/2020).
Η σκοτεινή περίοδος των μνημονίων επανέρχεται δριμύτερη με στόχο να περάσει αυτά που απέτυχαν να εφαρμόσουν τα μνημόνια 1, 2 και 3. Μάλιστα ο Π. Τόμσεν το έλεγε από την αρχή: «Δεν μπορεί το εισόδημα του συνταξιούχου να είναι μεγαλύτερο από το εισόδημα του εργαζόμενου που αμείβεται με τις κατώτατες αποδοχές».
