Μερική οριοθέτηση στα δυτικά της Κρήτης υπέγραψαν την Πέμπτη στο Κάιρο οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας και Αιγύπτου. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες η εν λόγω συμφωνία προβλέπει μειωμένη επήρεια, ενώ αίσθηση έχει προκαλέσει το γεγονός πως μία τόσο κρίσιμη απόφαση ελήφθη επί της ουσίας εν κρυπτώ, καθώς το ταξίδι του Νίκου Δένδια στο Κάιρο έγινε αιφνιδιαστικά και η συνάντησή του με τον Αιγύπτιο ομόλογό του Σάμεχ Σούκρι είχε κρατηθεί μυστική μέχρι που την αποκάλυψαν τα αιγυπτιακά ΜΜΕ.
Σίγουρα πάντως, όπως διαμηνύεται επίσημα, με την κίνηση αυτή, επιδίωξη της ελληνικής κυβέρνησης είναι να σπάσει την οριοθέτηση της ΑΟΖ μεταξύ της Τουρκίας και της Λιβύης.
Συγκεκριμένα, όπως αναφέρουν οι μέχρι στιγμής πληροφορίες , αυτό που υπογράφηκε στο Κάιρο επιφέρει μειωμένη επήρεια στην Κρήτη και σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, πιθανότατα προβλέπει αντί για τη μέση γραμμή (50% για τις δύο πλευρές) 55% για την Αίγυπτο και 45% για την Ελλάδα. Η αρχική απαίτηση του Καΐρου ήταν αναλογία 60% προς 40% υπέρ του, ενώ το 55% προς 45% ήταν η ελληνική αντιπρόταση.
Η συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου οριοθετεί θαλάσσιες ζώνες μεταξύ 26ου και 28ου μεσημβρινού, αφήνοντας εκτός προς το παρόν τις θαλάσσιες περιοχές ανατολικά της Ρόδου (αλλά και το ανατολικότερο τμήμα του ίδιου του νησιού) έως και το Καστελόριζο.
Η μερική οριοθέτηση επελέγη από την κυβέρνηση Μητσοτάκη μετά την άρνηση του Καΐρου να οριοθετήσει ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, εκτιμώντας ότι το κέρδος για την Ελλάδα είναι η επικάλυψη του παράνομου, σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο και το Δίκαιο της Θάλασσας, τουρκο-λιβυκού μνημονίου με μια νόμιμη συμφωνία με την Αίγυπτο.
Σύμφωνα με τις πρώτες αναλύσεις, η αποδοχή από την Αθήνα της μειωμένης επήρειας, δίνει πάτημα στην Άγκυρα για τις δικές της αξιώσεις. Ωστόσο θα πρέπει να αναμένεται το τελικό κείμενο της συμφωνίας, το οποίο μέχρι στιγμής δεν έχει δοθεί στη δημοσιότητα από την κυβέρνηση. Πάντως, πηγές από το υπουργείο Εξωτερικών λένε ότι «η παρούσα οριοθέτηση είναι τμηματική, δηλαδή αποτελεί τμήμα συνολικής μεταγενέστερης οριοθέτησης μεταξύ των δύο χωρών», αφορά στο «δυτικό τμήμα των ΑΟΖ Ελλάδας – Αιγύπτου» και στόχο έχει να ακυρώσει το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Ντόμινο «γκριζαρίσματος»
Η περιορισμένη επήρεια των Διαπόντειων νήσων βορειοδυτικά της Κέρκυρας που αποδέχθηκε η Αθήνα στη συμφωνία της με τη Ρώμη για την οριοθέτηση της ΑΟΖ αλλά και η μερική οριοθέτηση ΑΟΖ, όπως όλα δείχνουν, με την Αίγυπτο, όπου αφήνει εκτός τα «αμφισβητούμενα» για τις ΗΠΑ νερά της ΝΑ Μεσογείου μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου και συνεπώς ανοιχτό το μείζον θέμα της ΑΟΖ του Καστελόριζου, της Ρόδου και της Κρήτης δεν αφήνει και πολλά περιθώρια για τη συνέχεια.
Σημειώνεται πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης άφησε σήμερα ανοιχτό το ενδεχόμενο προσφυγής στη Χάγη αν δεν υπάρξει συμφωνία με την Άγκυρα.
Σε κάθε περίπτωση, είτε μέσω Χάγης, είτε μέσω συμφωνίας, φαίνεται πως η ελληνική κυβέρνηση, με τους χειρισμούς της, βάζει για τα καλά τη γειτονική χώρα στο ενεργειακό παιχνίδι της ΝΑ Μεσογείου και θα τη δικαιώνει μερικώς, αν όχι ολικώς, στις αιτιάσεις της για περιορισμένη έως καθόλου επήρεια του Καστελόριζου και μειωμένη επήρεια της Ρόδου, της Κάσου, της Καρπάθου και της Κρήτης.
Υπενθυμίζεται πως η Τουρκία, μέσω της έντασης που δημιούργησε στο Καστελόριζο, επιδίωξε και πέτυχε παρεμβάσεις από ΗΠΑ και ΕΕ, που επί της ουσίας «γκρίζαραν» την περιοχή.
Επί της παρούσης, πηγές του υπουργείου Εξωτερικών διαρρέουν τον παρακάτω χάρτη, σύμφωνα με τον οποίο, η μπλε γραμμή δείχνει την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών Ελλάδας – Αιγύπτου:

Χαρακτηριστικό είναι και το σχόλιο του Νίκου Κοτζιά σε ανάρτηση στο Facebook: «Όταν υποχωρεί κανείς χωρίς αρχές απέναντι σε χώρες με τις οποίες έχει καλές σχέσεις, δεν λύνει προβλήματα, αλλά ανοίγει παραπέρα την όρεξη της Τουρκίας. Και τι να περιμένει κανείς μετά από όσα βλέπουμε ότι θα κάνει κυβέρνηση της ΝΔ απέναντι στις τουρκικές πιέσεις, όταν υποχωρεί χωρίς πιέσεις;».
Για τον ΣΥΡΙΖΑ, η συμφωνία συνιστά επικίνδυνο προηγούμενο για τις θέσεις της Ελλάδας, η οποία «οφείλει να αντιμετωπίσει την σύναψη του παράνομου μνημονίου Τουρκίας -Σαράζ στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής».
Σε ανακοίνωσή του σημειώνει, ότι εδώ και καιρό έχει υπογραμμίσει «ότι η Ελλάδα οφείλει να αντιμετωπίσει την σύναψη του παράνομου μνημονίου Τουρκίας -Σαράζ στο πλαίσιο μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής και όχι συνάπτοντας μια Συμφωνία με την Αίγυπτο που δημιουργεί επικίνδυνα προηγούμενα για τις εθνικές μας θέσεις. Ειδικά δε καθώς η Ελλάδα έχει στη διάθεσή της, την δυνατότητα επέκτασης των χωρικών υδάτων νοτίως και ανατολικά της Κρήτης και διεκδίκησης ισχυρών ευρωπαϊκών κυρώσεων έναντι της παραβίασης της ελληνικής υφαλοκρηπίδας».
«Αντ’ αυτού», συνεχίζει ο ΣΥΡΙΖΑ, «σύμφωνα με τις πληροφορίες που διαρρέει η Κυβέρνηση, με τη Συμφωνία που υπεγράφη, η Κυβέρνηση και βιάστηκε να αποδεχθεί μειωμένη επήρεια για την Κρήτη – το μεγαλύτερο νησί του Αιγαίου – και κάνει αποδεκτή την μερική οριοθέτηση της ΑΟΖ της Ρόδου.
Με πληροφορίες από το tvxs.gr και το efsyn.gr.