Την Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2020 η Γαλλική Επιτροπή Ανταγωνισμού αποφάσισε να επιβάλει πρόστιμο ύψους 445 εκατομμυρίων ευρώ σε τρεις εταιρείες, μεταξύ των οποίων και η Novartis για χειραγώγηση της τιμής του φαρμάκου Lucentis, φάρμακο που έχει απασχολήσει και την Ελλάδα.
Την είδηση (που προφανώς δεν θα έχει και μεγάλη τύχη στα ελληνικά ΜΜΕ) την δημοσιεύει σε ανάρτησή του ο Παύλος Πολάκης, με την ιδιότητά του πλέον ως αναπληρωτή τομεάρχη του ΣΥΡΙΖΑ για τη Διαφάνεια.
Σύμφωνα με το Reuters και τη Le Monde, οι δύο εταιρείες χρησιμοποίησαν τη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά του φαρμάκου για να προωθήσουν το φάρμακό τους Lucentis, για τη θεραπεία της «ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας» ασθένεια που επηρεάζει την όραση κυρίως ατόμων άνω των 50 και σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα, επηρεάζει το 8% του πληθυσμού. Ωστόσο η τιμή του συγκεκριμένου φαρμάκου είναι αρκετά υψηλή, στα 1,161 ευρώ η ένεση. Από την άλλη πλευρά, ένα άλλο φάρμακο, το αντικαρκινικό Avastin, πατέντα της Roche κοστίζει μόλις 30 με 40 ευρώ ανά ένεση και οι έρευνες αποκάλυψαν ότι είνια ιδιαίτερα δραστικό για την καταπολέμηση της ίδιας ασθένειας.
Οι δύο εταιρείες ωστόσο, κατηγορούνται εδώ και χρόνια ότι χρησιιμοποίησαν τη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά για να προωθήσουν το πολύ ακριβότερο Lucentis, προσπαθώντας να μπλοκάρουν και να υπερβάλουν σχετικά με τις παρενέργειες του φτηνότερου Avastin. Η γαλλική Επιτροπή Ανταγωνισμού αποφάσισε ότι οι εταιρείες δημιούργησαν καρτέλ και τις καταδίκασε σε συνολικό πρόστιμο 445 εκατομμύρια ευρώ. Η Novartis πρέπει να πληρώσει 385 εκατ. και τόνισε, σύμφωνα με το Reuters, ότι θα ασκήσει έφεση, ενώ η Roche «εξετάζει τις επόμενες κινήσεις της».
Όπως υπενθυμίζει το Reuters, οι δύο εταιρείες το 2018 προσπάθησαν να μπλοκάρουν γιατρούς στη Βρετανία από το να συνταγογραφούν το Avastin προς όφελος του Lucentis αλλά ηττήθηκαν, με απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου του Λονδίνου.
Σημειώνεται επίσης ότι στον εξωδικαστικό συμβιβασμό με τις αρχές των ΗΠΑ, η Novartis, αναφορικά µε το Lucentis παραδέχθηκε ότι, κατά την περίοδο 2012-15 «πλήρωνε» δηµόσιους και ιδιώτες οφθαλµίατρους προκειµένου να παρακολουθήσουν ιατρικά συνέδρια, τα οποία όµως αποτελούσαν κεκαλυµµένο µέσο ώστε να δωροδοκούνται γιατροί προκειµένου να υπερσυνταγογραφούν το Lucentis.
Σύμφωνα με έρευνα του Αθηναϊκού Πρακτορείου το 2018 για «δυό φάρμακα που αποκαλύπτουν τη δράση του φαρμακοβιομηχανικού λόμπι» το θέμα αυτό μάλιστα «έσκασε» και στη Γαλλία λίγο πριν από τον Αύγουστο του 2012 και έγινε γνωστό ως «σκάνδαλο της Novartis για τη θεραπεία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας». Αφορούσε πάνω από ένα εκατομμύριο Γάλλους ασθενείς και ένα ποσό 500-800 εκατομμυρίων ευρώ το χρόνο, για το οποίο χρεώθηκαν τα ασφαλιστικά ταμεία. Στη Γαλλία ωστόσο από το 2014 και έπειτα από δικαστική διαμάχη επετράπη τελικά η χρήση του Avastin, ενώ στην Ιταλία επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 182,5 εκατομμυρίων ευρώ στη Novartis και τη Roche, με την κατηγορία ότι πίεζαν γιατρούς να συνταγογραφούν το ακριβό φάρμακο.
Το θέμα έφτασε και στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο εξέτασε και θεώρησε στις 23 Ιανουαρίου του 2018 ότι «η συνεννόηση μεταξύ των φαρμακευτικών oμίλων Roche και Novartis, με στόχο να μειωθεί η οφθαλμολογική χρήση του Avastin, ώστε να αυξηθεί εκείνη του Lucentis, θα μπορούσε να αποτελέσει “εξ αντικειμένου” περιορισμό της ανταγωνιστικότητας». Η προσφυγή έγινε το 2014 από τις ιταλικές αρχές.
Στην Ελλάδα, τo Lucentis είναι ένα από τα φάρμακα της Novartis για την κοστολόγηση των οποίων έχει ασκηθεί ποινική δίωξη στην πρώην υπουργό Υγείας και νυν βουλευτή του ΚΙΝΑΛ, Ανδρέα Λοβέρδο. Ο Λοβέρδος ελέγχεται ποινικά για το χρονικό διάστημα από τον Απρίλιο 2011 έως το Μάιο του 2012 και την κοστολόγηση 4 φαρμάκων της Novartis (Gilenya, Tasigna (των 150 mg και 200 mg) και Lucentis). O ίδιος αρνείται κάθε κατηγορία.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Documento που μεταφέρει μέρος της δίωξης της Εισαγγελίας Διαφθοράς κατά του πρώην υπουργού, τον Απρίλιο του 2012 τέθηκε στον Ανδρ. Λοβέρδο από τον τότε γενικό γραµµατέα του υπουργείου Αντώνη ∆ηµόπουλο το ζήτηµα της έγκρισης χρήσης του «ανταγωνιστικού και φτηνότερου φαρµακευτικού σκευάσµατος Avastin (της εταιρείας Roche) για τις περιπτώσεις πάθησης της ωχράς κηλίδας, όπου κατά τον χρόνο εκείνο γινόταν χρήση του φαρµακευτικού σκευάσµατος της Novartis µε την εµπορική ονοµασία Lucentis». Ο Λοβέρδος όµως δεν προέβη σύµφωνα µε την εισαγγελία σε τέτοια υπουργική απόφαση ώστε να «εγκριθεί η χρήση του φτηνότερου φαρµάκου Avastin, προσπορίζοντας µε τον τρόπο αυτό οικονοµικό όφελος στην εταιρεία Novartis».
Με πληροφορίες από thefaq.gr και documentonews.gr.
